Projekt nawiązuje do badań Polszczyzna mówiona mieszkańców Wrocławia – lata 80. XX wieku i jest ich swoistą kontynuacją. Stanowi pierwszy etap studiów nad współczesnym zróżnicowaniem polszczyzny w naszym regionie. Do jego realizacji wykorzystaliśmy nowe materiały organizujące i dokumentujące całą sesję nagraniową: Kartę opisu sytuacji, Scenariusz rozmowy oraz Metadane. Większość z nich powstała w ścisłej współpracy z Pracownią Fonetyki UWr. Projekt był więc ważnym sprawdzianem naszej koncepcji zbierania i dokumentowania danych mówionych. Okazał się dla nas istotny także z kilku innych powodów. Po pierwsze, CLARIN-PL wyraził zainteresowanie nowymi danymi mówionymi i nasza Pracownia wiedziała, że zasilą one wyszukiwarkę danych konwersacyjnych Spokes. Po drugie, samodzielnie przeszkoliliśmy dużą grupę nagrywających rozmowy. Po trzecie, koordynowaliśmy projekt z Pracownią Fonetyki UWr, w której znalazła się znacząca część transkrybentów. W Tabeli 1. znajdują się ID Mówców, którzy wyrazili zgodę na udział w sesji nagraniowej. Przedstawiamy w niej drobny fragment metadanych, dotyczący miejsc urodzenia oraz zamieszkania naszych rozmówców, a także języków, z którymi mieli kontakt w różnych sytuacjach. W ten skrótowy sposób chcemy zaprezentować znaczące zróżnicowanie nagranych biografii językowych.
Tab. 1. Główni mówcy wywiadów biograficznych (fragment metadanych)
|
Mówca (sygnatura) |
Miejsce urodzenia |
Miejsca zamieszkania |
Języki, z którymi nagrywany miał w życiu kontakt |
| CLR3_DS_10 | Drohobycz | Drohobycz – Rothenbach (Gorc), Wałbrzych, Wrocław (1946) | języki niemiecki (zabawy z dziećmi sąsiadów; angielski – szkoła średnia) |
| CLR3_DS_11 | Gańczary (obwód lwowski) | Gańczary – szczecińskie – Wrocław | języki: rosyjski, angielski (szkoła, studia); niemiecki (praca, delegacje) |
| CLR3_DS_12 | Trębki Nowe (mazowieckie) | Trębki Nowe – Babimost – Wrocław – Trębki Nowe – Wrocław | język rosyjski (szkoła) |
| CLR3_SO_4 | Palcz (woj. wołyńskie) | Lisięcice (powiat głubczycki) | Język rosyjski (szkoła), kontakt z gwarą śląską |
| CLR3_SO_19 | Lublatyn (wołyńskie) | Chełm Lubelski, Grabie (woj. opolskie) 1946, Osowiec 1960 | rosyjski, polski |
| CLR3_SO_13 | na Pomorzu (rodzice – Kresy) | Opole | język rosyjski, gwara śląska |
| CLR3_DS_1 | Majdan Krzywski | Majdan Krzywski – Wrocław (2003) | język rosyjski i łacina (w szkole) |
| CLR3_DS_14 | Wojbórz (Dolny Śląsk) | Wojbórz – Kłodzko – Wrocław (1964) | język rosyjski (w szkole) |
| CLR3_DS_15 | Jeziory (Lubelszczyzna) | Jeziory (Lubelszczyzna) – Wrocław 1961 | język rosyjski (w szkole) |
| CLR3_DS_7 | Wałbrzych | Wałbrzych – Wrocław (1961) | język rosyjski (w szkole) |
| CLR3_DS_9 | Gdynia | Gdynia – Brzeg – Wrocław (2005) | język rosyjski, kaszubski (w szkole), niemiecki, angielski |
| CLR3_DS_8 | Stanisławów | Kazachstan (zesłanie), Ukraina (powrót), Wrocław (1946) | język rosyjski, francuski (na studiach) |
| CLR3_DS_2 | Łomża | Łomża – Wrocław | język polski, rosyjski, ukraiński, |
| CLR3_DS_5 | Szczyty (k. Wielunia) | Szczyty – Wrocław | język rosyjski |
| CLR3_DS_6 | Wrocław | Wrocław | język rosyjski |
Zgodnie ze wskazówkami łódzkiego zespołu CLARIN-PL do kolejnego etapu badań, czyli do transkrybowania w programie Elan, wybraliśmy osiem godzin nagrań. Wybraliśmy rozmowy najbardziej udane: najciekawsze, dobre pod względem technicznym, a przede wszystkim – poprowadzone zgodnie z wymogami Scenariusza rozmowy. Podobnie jak przy projekcie Mowa mieszkańców Wrocławia w opracowanie zgromadzonego materiału zaangażowała się duża grupa pracowników naukowych i studentów. Ilustruje to Tabela 2. Zostały w niej wyszczególnione kolejne etapy projektu wraz z nazwiskami osób, które brały udział w ich realizacji.
Tab. 2
| Przeprowadzenie sesji nagraniowych | dr Marta Śleziak, dr hab., prof. UWr Monika Zaśko-Zielińska,
dr hab. Anna Majewska-Tworek, mgr Natalia Śmiełowska, mgr Karolina Okurowska, Michalina Jaworska |
| Szkolenie w transkrypcji nowej grupy studentów z IFG UWr | mgr Agnieszka Molenda |
| Transkrybenci | dr Marta Śleziak, Oliwia Jaśkiewicz, Rozalia Wojnarowska, Iga Żołędziowska, mgr Aleksandra Molenda, Sandra Kociubińska, mgr Karolina Okurowska, mgr Natalia Śmiełowska, mgr Maria Rudnicka, Eliza Siudak, Michalina Jaworska, mgr Kamil Wabnic |
| Opieka merytoryczna i techniczna nad transkrybentami | dr Marta Śleziak, dr hab., prof. UWr Monika Zaśko-Zielińska, dr hab. Anna Majewska-Tworek, mgr Kamil Wabnic |
| Współpraca z CLARIN-em | dr hab. Piotr Pęzik UŁ |
| Anotacja morfosyntaktyczna i zindeksowanie danych w systemie Spokes | dr hab. Piotr Pęzik, mgr Paweł Kowalczyk |
| Anotacja czasowa narzędziami mowa.clarin.pl | mgr Michał Kowalczyk |
| Przetranskrybowane nagrania: sygnatury ID (dla CLARIN-PL i PPM), czas trwania rozmowy i autorzy transkrypcji | DS_001; MM_rozm_DW-Złotniki_K_70; 31:45; dr Marta Śleziak
DS_002; AD_rozm_DW-PrzedmieścieOławskie_K_77; 59:16; mgr Natalia Śmiełowska SO_003; RD_rozm_OPO_Osowiec_M_83; 26:58; Michalina Jaworska SO_004; HD_rozm_OGL_Lisięcice_K_82; 34:21; Michalina Jaworska DS_005; MS+SS_rozm_DW-Śródmieście+MuchobórMały_M+K_67+75; 58:27; mgr Kamil Wabnic, mgr Karolina Okurowska DS_006; HJ_rozm_DW-Złotniki_K_72; 30:43; mgr Aleksandra Molenda DS_007; BT_rozm_DW-Kleczków_K_79; 32:57; Sandra Kociubińska DS_008; ZM_rozm_DW-Szczepin_K_74; 28:16; Sandra Kociubińska DS_009; WK_rozm_DW-PsiePole_K_83; 27:56; mgr Karolina Okurowska DS_010; MB_rozm_DW-PsiePole_M_76; 32:02; Eliza Siudak DS_011; UK_rozm_DW-PsiePole_K_76; 25:50; mgr Kamil Wabnic SO_012; BH_rozm_OP_K_82; 20:25; Eliza Siudak DS_013; MR_rozm_DW-Złotniki_K_74; 32:00; Oliwia Jaśkiewicz, Patrycja Skoczylas DS_014; CJ_rozm_DW-Złotniki_M_79; 28:33; Rozalia Wojnarowska, Iga Żołędziowska |
Planujemy kontynuować nasze badania we Wrocławiu i w regionie. Przy czym w pierwszej kolejności zdecydowaliśmy się nagrywać osoby najstarszego pokolenia (jak wskazuje ostatni człon identyfikatorów rozmów w Tab. 2, przedział wiekowy naszych rozmówców waha się między 67 a 83 rokiem życia). Powody naszej decyzji są oczywiste. Chcemy zdążyć utrwalić zarówno sposób mówienia współczesnych seniorów, jak i wniknąć w ich niepowtarzalne, często bardzo skomplikowane biografie językowe.
Metadane z projektu Biografie językowe Dolnoślązaków – pokolenie najstarsze